Wolontariat WPN: Trzeciorzędowa pierwszorzędna glina na dachu poznańskiej synagogi

Co łączy dawną poznańską synagogę z WPN? Z pozoru nic. Ale jeśli dobrze poszukać, ślady dziedzictwa historycznego okolic prowadzą do dzisiejszego Wielkopolskiego Parku Narodowego, a ścieżki, którymi się poruszamy, są czasem tak kręte, jak niektóre leśne ścieżynki. Do poszukania tych stycznych punktów zachęcił mnie wpis na stronie na Facebooku Stowarzyszenia Łazęga Poznańska:

Oto dachówka - fragment pokrycia dachu niegdysiejszej poznańskiej synagogi (Synagoga Nowa) przy ulicy Wronieckiej. Pochodzi prawdopodobnie z okresu II wojny światowej, kiedy to została sprofanowana przez niemieckiego okupanta oraz przebudowana na pływalnię dla żołnierzy Wehrmachtu. Dachówka została odnaleziona kilka lat temu, kiedy zaprzestano użytkowania budynku dawnej synagogi jako pływalni miejskiej. Na jej powierzchni widać wytłoczone niemieckie napisy i sygnaturę fabryki ceramicznej i cegielni M.PERKIEWICZA w Ludwikowie p. Mosina.

Dachówka // Roof tile by Stowarzyszenie Łazęga Poznańska on Sketchfab

Jak piękna i okazała była to budowla, można zobaczyć na tym zdjęciu: (natomiast jej obecny stan to "obraz nędzy i rozpaczy")

1908 , Nowa Synagoga, widok od frontu. Źródło: Deutsche Bauzeitung 1909, Nr 89

Więcej zdjęć Nowej Synagogi w Poznaniu https://fotopolska.eu/Nowa_Synagoga_Poznan

Zatem znaleziona dachówka wyprodukowana została w cegielni Maksymiliana Perkiewicza w Ludwikowie. Cegielnia powstała w końcu XIX stulecia i była wielkim, jak na tamte czasy, zakładem przemysłowym. Produkowano w niej m.in. cegły do budowy Twierdzy Poznań.

Stempel cegielni w Ludwikowie

Lata 1900-1910 , Cegielnia Perkiewicza w Ludwikowie, żródło Fotopolska

Lata 1939-1941 , Jedna z trzech mosińskich cegielni (Tonwarenfabrik in Moschin). źr. : Militärgeographischer Überbild Posen 1941 Instytut Geograficzny UAM, Fotopolska

1941 , Zakład produkcji ceramiki źr. : Militärgeographischer Überbild Posen 1941 Instytut Geograficzny UAM, Fotopolska

Cegielnia miała również swój skład firmowy w Gdyni, a jako ze Gdynia była nowo powstającym miastem, zbyt towarów był zapewniony.

Skład budowlany Perkiewicza w Gdyni

Co można wyszukać w sieci na temat tejże cegielni, po której zostało niewiele śladów?

Ciekawe wycinki ze starych gazet znajdziemy w witrynie ➡️ Zduńskie opowieści

Żródło Zduńskie opowieści

1930, Fabryka Wyrobów Ceramicznych M. Perkiewicza

O starej cegielni pisał również Merkuriusz Mosiński:

Merkuriusz Mosiński nr 10/32. 2005

Glina do wyrobu ceramiki pochodziła z Moreny Pożegowskiej, obfitującej w złoża gliny

Kopalnia gliny, okres międzywojenny

Kopalnia gliny na Pożegowie - lata 60. Fot. Kronika Miasta i Gminy Mosina.

Obecnie jednym ze śladów istnienia kopalni gliny i ludwikowskiej cegielni jest teren, na którym powstało kąpielisko i wieża widokowa, z której rozciąga się widok na Mosinę, okoliczne lasy Wielkopolskiego Parku Narodowego i Poznań.